Κάθε χρόνο μια τεράστια ποσότητα πλαστικών αποβλήτων φτάνει μέσω των ποταμών στους ωκεανούς και τις θάλασσες. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι έως και 2,4 εκατ. τόνοι, δηλαδή 2,4 δισεκατομμύρια κιλά από πλαστικά σκουπίδια, φτάνουν στους ωκεανούς. Σταδιακά, όλη αυτή η ποσότητα, λόγω της διάβρωσης από το νερό, τον ήλιο και τον άνεμο, διαλύεται και διασπάται σε αναρίθμητα μικρά κομμάτια, που μπαίνουν στην τροφική αλυσίδα και, τελικά, φτάνουν στο πιάτο μας.
Λόγω των ρευμάτων, πολλές ποσότητες πλαστικών συγκεντρώνονται σε συγκεκριμένα σημεία στους ωκεανούς και έχουν δημιουργήσει κάτι σαn νησιά. Το μεγαλύτερο από αυτά βρίσκεται στον Βόρειο Ειρηνικό και έχει έκταση 1,6 εκατ. τετραγωνικών χιλιομέτρων. Για να το βάλουμε σε μία τάξη μεγέθους, δες τη Γαλλία και σκέψου, μια τεράστια έκταση με πλαστικά σκουπίδια που είναι τρεις φορές η Γαλλία. Μιλάμε για πολύ μεγάλο μέρος.
Ο Ολλανδός Μπόγιαν Σλατ μπορεί να μένει χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τον Βόρειο Ειρηνικό, αλλά καταλαβαίνει πόσο εύκολα αυτό το πλαστικό «νησί» μπορεί να επηρεάσει τη ζωή όλων μας. Δημιούργησε λοιπόν μία εταιρεία, την Ocean Cleanup, η οποία συνδυάζει διάφορες τεχνολογίες, για να... ψαρέψει τα πλαστικά αντικείμενα και σιγά σιγά να συγκεντρώσει όλο αυτό τον τεράστιο όγκο σκουπιδιών.
Το σύστημα καθαρισμού της Ocean Cleanup είναι εφοδιασμένο με ευαίσθητες κάμερες, οι οποίες, χάρη στη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης, ξεχωρίζουν τα σκουπίδια από τα ψάρια ή τα πουλιά που κινούνται στην επιφάνεια του ωκεανού. Όλο το σύστημα της εταιρείας έχει μήκος 800 μέτρων και τα πλαστικά που συγκεντρώνονται πηγαίνουν σε μονάδες ανακύκλωσης. Πριν από έναν χρόνο η εταιρεία ανακοίνωσε ότι είχε μαζέψει 200 τόνους πλαστικών. Δεν είναι λίγοι, αλλά είναι ένα μικρό μόνο μέρος του όγκου των σκουπιδιών που φτάνουν κάθε χρόνο στις θάλασσες.
Η Ocean Cleanup θέλει να κατασκευάσει επιπλέον συστήματα, που αποτελούνται από πλωτά φράγματα και ειδικά εξοπλισμένα σκάφη ώστε να... διαλύσει το μεγάλο πλαστικό νησί του Βόρειου Ειρηνικού μέσα στα επόμενα χρόνια.
Όμως, τα πλαστικά φτάνουν στις θάλασσες από τα ποτάμια, όπως είπαμε. Στα οποία ποτάμια τα σκουπίδια έρχονται από απρόσεκτους εκδρομείς, αλλά, κυρίως, από τα δίκτυα ύδρευσης πολλών πόλεων. Για τον λόγο αυτό, την ώρα που η Ocean Cleanup ασχολείται με τον Ειρηνικό, άλλες εταιρείες έχουν δημιουργήσει συσκευές που μοιάζουν με μεγάλα ρομπότ και «συλλαμβάνουν» τα πλαστικά πριν φτάσουν στις εκβολές των ποταμών.
Επειδή, όμως, ένα μεγάλο μέρος των πλαστικών στις θάλασσες είναι αποτέλεσμα και της παράνομης αλιευτικής δραστηριότητας, είναι σημαντικό να εντοπίζονται εκείνοι που αγνοούν τους κανονισμούς και, βέβαια, δεν έχουν ιδιαίτερες περιβαλλοντικές ευαισθησίες. Η οργάνωση Global Fishing Watch (Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Αλιείας, θα τη λέγαμε στα ελληνικά) πραγματοποίησε έναν διαγωνισμό, αναζητώντας τον καλύτερο αλγόριθμο για την ανίχνευση παράνομων αλιευτικών πλοίων μέσω δορυφορικών φωτογραφιών.
Η λογική είναι απλή: Αν ξέρεις πού βρίσκονται τα παράνομα πλοία, ξέρεις πού θα βρίσκονται, ίσως, τα σκουπίδια και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό αν θέλεις να έχεις όχι μόνο καθαρές θάλασσες αλλά και ψάρι χωρίς πλαστικά στο πιάτο σου.