Ακόμα και αν φέτος δεν πέσουν «χιόνια στο καμπαναριό», υπάρχει τρόπος να φτιάξεις τις δικές σου «παγωμένες», κρυστάλλινες χιονονιφάδες!
Τι θα χρειαστείς:
- 2 σύρματα πίπας χειροτεχνίας
- 2 μολύβια
- Βόρακα: Χρησιμοποιείται για οικιακά απορρυπαντικά, θα το βρεις στο φαρμακείο σε μορφή σκόνης
- Μεγάλο δοχείο
- 2 μεγάλα ποτήρια
- Κατσαρόλα
- Μεμβράνη
- Παγάκια
- Νερό
Προσοχή! Όπως και η πλειονότητα των απορρυπαντικών, ο βόρακας είναι επιβλαβής σε περίπτωση κατάποσης, εισπνοής ή επαφής με τα μάτια. Γι’ αυτό ζήτησε από έναν ενήλικα να σε βοηθήσει με το πείραμά σου.
Προετοιμασία:
- Ξεκινάμε με το δοχείο το οποίο θα πρέπει να γεμίσεις μέχρι τη μέση με παγάκια. Στη συνέχεια ρίξε νερό μέχρι τα ¾ της στάθμης του και άφησέ το για λίγο στην άκρη.
- Στρίψε ένα σύρμα χειροτεχνίας γύρω από τη μέση κάθε μολυβιού. Προσάρμοσε το μήκος του σύρματος ώστε όταν το μολύβι τοποθετηθεί στο χείλος του ποτηριού, το άκρο του να κρέμεται ακριβώς πάνω από το κάτω μέρος του.
- Γέμισε την κατσαρόλα με αρκετό νερό για να καλύψει και τα δύο ποτήρια και βάλτο να βράσει. Όταν αρχίσει να κοχλάζει, σβήσε το μάτι.
- Ρίξε με προσοχή μία κουταλιά της σούπας βόρακα στο νερό και ανακάτεψε μέχρι να διαλυθεί. Συνέχισε να προσθέτεις 1 κουταλιά της σούπας τη φορά μέχρι να μην διαλύεται άλλο. Θα χρειαστούν περίπου 3 κουταλιές της σούπας βόρακα για κάθε ποτήρι.
Υλοποίηση:
- Μοίρασε με προσοχή το διάλυμα στα δύο ποτήρια. Κάθε ένα πρέπει να είναι γεμάτο κατά περίπου τρία τέταρτα.
- Τοποθέτησε ένα μολύβι στην κορυφή κάθε ποτηριού ώστε το σύρμα χειροτεχνίας να κρέμεται μέσα στο διάλυμα.
- Κάλυψε το πάνω μέρος των ποτηριών με πλαστική μεμβράνη.
- Τοποθέτησε το ένα ποτήρι στο δοχείο με τα παγάκια και το νερό. Βεβαιώσου ότι η στάθμη του νερού φτάνει τουλάχιστον τα δύο τρίτα του ποτηριού. Άφησε το άλλο ποτήρι σε θερμοκρασία δωματίου.
- Μην ενοχλήσεις κανένα από τα δύο για τουλάχιστον πέντε ώρες, αλλά θα πρέπει να ελέγχεις τακτικά εκείνο που βρίσκεται στο δοχείο και να προσθέτεις πάγο όταν λιώνει.
- Παράλληλα, έλεγχε τα ποτήρια ανά μία ώρα για να δεις πώς σχηματίζονται οι κρύσταλλοι.
- Μετά από πέντε ή και περισσότερες ώρες, αφαίρεσε προσεκτικά τα μολύβια και παρατήρησε τους κρυστάλλους που έχουν σχηματιστεί στα σύρματα πίπας.
Συμπεράσματα:
Όπως θα παρατήρησες, το ποτήρι που διατηρήθηκε σε παγωμένο νερό έχει περισσότερους κρυστάλλους, ωστόσο, μικρότερους σε μέγεθος. Αντίθετα, λιγότεροι κρύσταλλοι θα πρέπει να αναπτύχθηκαν στο άλλο ποτήρι, εντούτοις, μεγαλύτεροι και με διαφορετικό σχήμα.
Γιατί συνέβη αυτό; Καθώς το ζεστό μείγμα βόρακα και νερού ψύχθηκε, ο βόρακας εξωθήθηκε από το υγρό μείγμα και μετατράπηκε σε κρύσταλλα.
Ένας κρύσταλλος αποτελείται από τις μικρότερες μονάδες μιας ουσίας, που ονομάζονται μόρια, και έχουν ενωθεί ώστε να δημιουργήσουν ένα συγκεκριμένο μοτίβο που επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά, για να δημιουργήσει ένα μεγαλύτερο σχέδιο.
Τα μόρια του βόρακα αφενός πρέπει να πλησιάσουν αρκετά το ένα στο άλλο για να φτιάξουν τους κρυστάλλους. Αφετέρου, πρέπει να ταιριάξουν μεταξύ τους με τον σωστό τρόπο για να συνθέσουν το κρυσταλλικό σχέδιο. Το πώς τα μόρια αλληλεπιδρούν μεταξύ τους για να δημιουργήσουν τους κρυστάλλους επηρεάζεται από τη θερμοκρασία, όπως θα συμπέρανες και από το πείραμα.
Έχεις χρόνο και για περισσότερους (εορταστικούς) πειραματισμούς; Σε προηγούμενα άρθρα μας θα βρεις οδηγίες για να φτιάξεις έναν χιονάνθρωπο στο σπίτι σου, DIY χριστουγεννιάτικα δώρα με (επιστημονικό) νόημα και 3 STEM πειράματα για να μεταφέρεις τη «μαγεία» των Χριστουγέννων στο δωμάτιό σου.
Καλές γιορτές!