Έχεις ονειροπολήσει ποτέ με την ομορφιά του γαλάζιου πρωινού ουρανού ή τα χρυσοκόκκινα χρώματα της δύσης; Τότε δεν αποκλείεται να έχεις επιδοθεί και στο παιχνίδι του «μάντεψε με τι μοιάζει» χαζεύοντας αφράτα λευκά-γκρίζα-πορτοκαλιά σύννεφα να αιωρούνται ανάλαφρα πάνω από το κεφάλι σου.
Κι εφόσον είσαι τακτικός επισκέπτης στο μικροσύμπαν του Generation Next, η εξερεύνηση των νεφών πιθανότατα θα σε οδήγησε σε πιο επιστημονικά ερωτήματα. Για παράδειγμα: Πώς σχηματίζονται τα σύννεφα; Αν περιέχουν νερό, δεν θα έπρεπε να είναι βαρύτερα από τον αέρα γύρω τους; Και αν ισχύει αυτό, γιατί αιωρούνται στην ατμόσφαιρα;
Όλα είναι ατμός
Κρεμάς μια νωπή πετσέτα στην απλώστρα και μετά από λίγες ώρες είναι στεγνή. Βάζεις στο μπαλκόνι ένα μπολ με νερό για τον σκύλο ή τη γάτα σου, και μετά από λίγες ώρες η στάθμη έχει κατέβει παρόλο που το κατοικίδιο δεν ξεμύτισε από το σπιτάκι του.
Όχι το νερό δεν εξαφανίστηκε, απλά εξατμίστηκε. Μετατράπηκε σε ένα αόρατο αέριο που ονομάζεται υδρατμός και διαχύθηκε στην ατμόσφαιρα. Το ίδιο συμβαίνει συνεχώς με τους ωκεανούς, τις λίμνες, τα ποτάμια, τους βάλτους, ακόμα και τις πισίνες. Πρακτικά, οπουδήποτε το νερό έρχεται σε επαφή με τον αέρα.
Τα σύννεφα λοιπόν είναι ουσιαστικά ένα ορατό σύνολο υδρατμών: πολύ λεπτά σταγονίδια ή παγοκρύσταλλοι, ή και ένας συνδυασμός τους, που δημιουργούνται κατά τη συμπύκνωση των υδρατμών που βρίσκονται στην ατμόσφαιρα.
Ο ρόλος της βαρύτητας
Όπως και τα πάντα στον πλανήτη μας, τα σταγονίδια που αποτελούν ένα σύννεφο έλκονται προς τη Γη από τη βαρύτητα. Ωστόσο, τα μικροσκοπικά αυτά σωματίδια νερού και πάγου, είναι απλώς πολύ μικρά για να επηρεαστούν από τις επιπτώσεις της βαρύτητας, ενώ αποτελούνται από υγρό αέρα –ο οποίος είναι ελαφρύτερος από τον ξηρό. Ως αποτέλεσμα είναι δύσκολο να διαπεράσουν τον αέρα από κάτω τους. Γι’ αυτό και τα σύννεφα μας δίνουν την εντύπωση ότι αιωρούνται στον ουρανό.
Από την άλλη πλευρά, αν και θεωρούμε συνήθως δεδομένο ότι βρίσκονται μόνο στον ουρανό, όταν οι συνθήκες είναι κατάλληλες, τα σύννεφα μπορούν να σχηματιστούν και στο επίπεδο του εδάφους. Το γνωστό σε όλους φαινόμενο που ονομάζεται «ομίχλη». Τι σημαίνει αυτό; Εάν έχεις περπατήσει ποτέ μέσα σε ένα δάσος «καλυμμένο» από ομίχλη, τότε έχεις περάσει μέσα από ένα σύννεφο!
Έχεις όρεξη για πειραματισμούς; Ξανα-ανακάλυψε σε παλαιότερο άρθρο μας ένα πείραμα που θα σε βοηθήσει να κατανοήσεις τον τρόπο που σχηματίζονται τα σύννεφα. Κι αν θες να μάθεις περισσότερα για το νερό, παρακολούθησε το σχετικό βίντεό μας από την Διαδραστική Διδασκαλία Θετικών Επιστημών.