Διαχρονικά, οι γυναίκες έχουν συμβάλλει σημαντικά στον τομέα της έρευνας και της επιστήμης, ανακαλύπτοντας λύσεις που σώζουν ζωές και επινοώντας εφευρέσεις που άλλαξαν τον κόσμο. Ωστόσο η συνεισφορά τους σε πολυάριθμες περιπτώσεις είτε υποβιβάστηκε, είτε παραγκωνίστηκε, είτε έγινε αντικείμενο κλοπής.
Για παράδειγμα η φυσικός Lise Meitner, την οποία ο Albert Einstein αποκαλούσε η «Γερμανίδα Κιουρί», ήταν μία από τους επιστήμονες που ανακάλυψαν την πυρηνική σχάση. Το βραβείο Νόμπελ για την ανακάλυψη αυτή όμως, απονεμήθηκε αποκλειστικά στον συνεργάτη της, Otto Hahn.
Η Jocelyn Bell Burnell ήταν η πρώτη αστροφυσικός που ανίχνευσε πάλσαρ στα ραδιοκύματα. Για την ανακάλυψη αυτή ο επιβλέπων την εκπόνηση της διδακτορικής διατριβής της, καθηγητής Antony Hewish μοιράσθηκε το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής με τον αστρονόμο Martin Ryle. Η Bell αγνοήθηκε από την Ακαδημία.
Να μη μείνει κανείς πίσω
Τα ανωτέρω παραδείγματα είναι απλώς ενδεικτικά, διότι η λίστα γυναικών, η συμβολή των οποίων στην επιστήμη δεν έτυχε της αναγνώρισης που άξιζε, είναι τεράστια. Στο πλαίσιο αυτό, το 2015 ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών καθιέρωσε τον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Γυναικών και Κοριτσιών στην Επιστήμη κάθε χρόνο στις 11 Φεβρουαρίου.
Στόχος του ΟΗΕ είναι να αναδείξει το γεγονός ότι δεν πρέπει «να μείνει κανείς πίσω», επισημαίνοντας ότι η γεφύρωση του χάσματος των φύλων στην επιστήμη είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης.
Γιατί είναι σημαντική η μέρα αυτή;
Σύμφωνα με έρευνα της UNESCO, του Εκπαιδευτικού - Επιστημονικού και Πολιτιστικού Οργανισμού του ΟΗΕ, σήμερα, λιγότερο από το 30% των ερευνητών παγκοσμίως είναι γυναίκες, ενώ μόνο το 35% όλων των μαθητών που ακολουθούν τομείς σπουδών που σχετίζονται με το STEM είναι θηλυκού γένους.
Επιπρόσθετα, πρόσφατες μελέτες αποφαίνονται ότι οι γυναίκες που ασχολούνται με τον χώρο του STEM κάνουν λιγότερες δημοσιεύσεις, αμείβονται με χαμηλότερα ποσά για την έρευνά τους, ενώ συνήθως δεν εξελίσσονται όσο οι άνδρες κατά τη διάρκεια της καριέρας τους. Κι αυτό διότι τα κορίτσια συχνά διαμορφώνουν τη λανθασμένη πεποίθηση ότι δεν είναι αρκετά έξυπνα προκειμένου να ασχοληθούν με το STEM ή ότι τα αγόρια έχουν έμφυτη τάση για τον κλάδο αυτό.
Γι’ αυτό είναι σημαντική η καθιέρωση της Διεθνούς Ημέρας Γυναικών και Κοριτσιών στην Επιστήμη. Όπως αναφέρει ο ΟΗΕ στο μήνυμά του, «προκειμένου να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις του 21ου αιώνα, πρέπει να αξιοποιήσουμε όλες τις δυνατότητές μας». Και προς αυτή την κατεύθυνση είναι απαραίτητο να καταργηθούν τα στερεότυπα και οι διακρίσεις μεταξύ των φύλων. Ο εορτασμός της Διεθνούς Ημέρας Γυναικών και Κοριτσιών στην Επιστήμη είναι μία ευκαιρία προκειμένου να ενημερωθούμε, να πάρουμε θέση και να γεφυρώσουμε το χάσμα.